Budżet domowy – czyli jak stworzyć i prowadzić domowe finanse?

Budżet domowy to z pewnością jedna najważniejszych rzeczy, na którą zwracamy uwagę przy weryfikowaniu naszych zarobków i kosztów. Często jest on jednak nieuporządkowany lub wręcz chaotyczny. W wielu przypadkach wynika to np. z braku czasu czy umiejętności planowania przychodów i wydatków. W efekcie budżet taki często nie jest dokładny oraz nie obejmuje wszystkich elementów. W tym tekście przedstawimy wszystkie informacje o budżecie domowym tj. czym jest, jak go wykonać oraz dlaczego warto prowadzić go na bieżąco.

Budżet domowy jest często nazywany planowaniem wydatków i przychodów czyli planowaniem tego, w jaki sposób będziemy zarządzać pieniędzmi w najbliższym czasie. Mimo luźnej definicji budżet domowy jest także ważny jak ten państwa, czy firmy, gdyż pozwala na prawidłowe rozdysponowanie pieniędzy, aby wystarczyło ich na wszystkie najważniejsze rzeczy. Budżet domowy możemy tworzyć zarówno w wersji cyfrowej np. w arkuszu kalkulacyjnym, jak i tradycyjnie na kartce papieru. W sieci istnieje wiele arkuszy tego typu, gdzie wystarczy wpisywać dane liczby i zaplanować wydatki tak, aby nie przewyższały dochodów — co jest sporym ułatwieniem. Budżet domowy najczęściej jest ustalany na kolejny miesiąc np. kalendarzowy lub od wypłaty do wypłaty w okresie 30 dniowym. Posiada on w sobie wpływy, jakie uzyskamy na dany miesiąc oraz wydatki, ale będziemy musimy wykonać. Prowadzenie budżetu domowego jest możliwe przez każdą osobę, niezależnie do tego, jaki poziom wiedzy posiada lub jakimi środkami dysponuje. Celem prowadzenia tego budżetu jest efektywne wydawanie pieniędzy z naszego portfela w taki sposób, aby w pierwszej kolejności zabezpieczyć najważniejsze potrzeby, a kolejne rozdysponować tak, aby dały nam, jak najwięcej korzyści.

Tworzenie budżetu domowego powinniśmy rozpocząć od wybrania sposobu, w jaki będziemy to robili. Warto prowadzić go systematycznie w jednej formie, aby w razie chęci sprawdzenia wydatków itp. mieć wszystkie dane dostępne — pod ręką. Do wyboru będziemy mieli np. tradycyjne zeszyty czy bruliony, zwykły edytor tekstowy w komputerze czy specjalne szablony — cyfrowe i tradycyjne. Pierwszym krokiem przy tworzeniu takiego budżetu jest określenie, w jakim przedziale czasowym będziemy go prowadzili. Najlepiej jest go prowadzić w formacie 30-dniowym, gdyż taki czas rozliczania np. za rachunki czy opłaty obowiązuje w Polsce. W Anglii może być to np. format tygodniowy, bo co tydzień otrzymujemy swoją pensję. Aby budżet był czytelny, możemy prowadzić go dla każdego miesiąca kalendarzowego. Jeśli Jednak chcemy prowadzić go od pensji do pensji, możemy robić to od 10 do 10 czy od 20 do 20.

Budżet domowy powinien być podzielony na dwie części. Pierwsza z nich to przychody. W tej części należy oszacować i określić pieniądze, jakie zarobimy w danym miesiącu i jakie będą do naszej dyspozycji np. w Lutym. Może być to pensja, dodatkowe przychody, których spodziewamy się czy wszystkie inne pieniądze, które otrzymamy. Suma tych przychodów będzie stanowiła maksymalną sumę, jaką możemy wydać w danym miesiącu. W drugiej części budżetu domowego określić powinniśmy wszystkie rozchody, czyli wydatki, jakie będziemy musieli ponieść w danym miesiącu. Musimy wypisywać je od najważniejszych do tych, które nie są istotne. Z pewnością na samym szczycie zestawienia powinny znaleźć się czynsz za mieszkanie, rata kredytu hipotecznego, samochodowego itp. środki na jedzenie oraz ew. lekarstwa i rzeczy, bez których nie możemy obyć się w danym miesiącu. Na kolejnych pozycjach, umieszczać należy następne ważne wydatki np. bilety transportu miejskiego, paliwo, abonamenty telefoniczne czy inne opłaty cykliczne jak media, czesne itp. Każdy wydatek będzie zmniejszał naszą główną sumę, jaką mamy do dyspozycji w danym miesiącu. Dzięki temu będziemy wiedzieć, ile środków możemy jeszcze przeznaczyć na kolejne wydatki.

Na samym dole zestawienia znajdować się mogą wycieczki, kieszonkowe, wydatki na przyjemności czy inne mniej ważne rzeczy, bez których możemy się obejść. W budżecie domowym warto także ująć odkładanie pieniędzy, których niewykorzystany w danym miesiącu. Mogą być one przeznaczone na różne cele. Jednym z najciekawszych może być utworzenie poduszki finansowej, czyli stworzenie pewnego zapasu środków na nieprzewidziane wydatki. Może on służyć np. w razie choroby, wypadku losowego czy ślubu, na który zostaliśmy zaproszeni i potrzebujemy pieniędzy do sfinansowania prezentu parze młodej. W taki sposób odkładać możemy też środki na nowe auto, wakacje czy inne cele. Wiedząc dokładnie ile środków, zostało nam jeszcze od wydania w danym miesiącu, będziemy mogli płynnie zadecydować czy dane sumy będziemy wykorzystywali np. na nasze przyjemności, czy odłożymy je na przyszłość.

Jeśli wiemy już, czym jest budżet domowy oraz jak go wykonać, warto poznać jego zalety i korzyści. Pierwszą korzyścią budżetu domowego jest zabezpieczenie wszystkich najważniejszych wydatków, jakie będziemy musieli zrealizować w najbliższym czasie. Zaplanowanie wydatków pozwoli przeznaczyć odpowiednią ilość pieniędzy na te cele oraz pozwoli uniknąć nam stresujących sytuacji np. gdy zabraknie nam pieniędzy – jeśli wydamy je w niewłaściwy sposób. Planowanie budżetu domowego to też idealny sposób na to, aby aktywnie i świadomie wykorzystać wszystkie wpływy. Jeśli będziemy wiedzieli, ile pieniędzy zarobimy w danym miesiącu oraz będziemy znali wszystkie wydatki, samodzielnie będziemy mogli zadecydować, na co i w jakiej sumie przeznaczymy daną kwotę. Jest to zdecydowanie lepsze od spontanicznego wydania pieniędzy, przy którym nigdy do końca nie wiemy, ile możemy jeszcze wydać.

Samo tworzenie budżetu domowego jest bardzo proste i wymaga jedynie minimum uwagi czy wiedzy na temat finansów, które z pewnością każdy z nas posiada. Planowanie i zarządzanie budżetem to też idealny sposób na uporządkowanie swoich finansów długofalowo i wypracowanie np. rezerwy finansowej, która będzie do wykorzystania przy niespodziewanych wydatkach. Jeśli będziemy również dokładnie wiedzieli ile i na co możemy wydać, będziemy dużo bardziej spokojni psychicznie i nie będziemy denerwowali się, czy na pewno wystarczy nam pieniędzy w tym miesiącu. Plus ten działa również na inny sposób. Jeśli odpowiednio wcześniej zorientujemy się, że brakuje nam pewnych środków i musimy je pozyskać, będziemy mieli więcej czasu na ich zarobienie czy pożyczenie. Dzięki temu unikniemy często brania niekorzystnych i wysoko oprocentowanych chwilówek itp.